سابق بر این، وجود این آفت در توت فرنگی و مخصوصا مزارع منطقه به واسطه وجود دشمنان طبیعی آنها دیده نمیشد یا به طور بسیار محدودی وجود داشت . با این وجود در سالهای اخیر گونه ای از این حشره به یکی از آفات مزاحم برای گخانه های توت فرنگی تبدیل شده است که به نام مگس سفید گلخانه ای نیز شناخته می شود. مگس سفید میزبانهای وسیعی شامل آووکادو لوبیا، شاه توت، خیار ، بادمجان، کاهو، ملون، نخود، فلفل و گوجه و گیاهان زینتی دارد، تمام موارد ذکر شده منابعی هستند که مگس های سفید میتواند از آنها به گلخانه های توت فرنگی بیایند.
چرخه حیات مگس سفید شش مرحله شامل تخم، نابالغ های اول، دوم، سوم، چهارم و بالغ می باشد. تخم های مگس سفید بسیار میکروسوپی هستند. مگس سفید مرحله شفیره را بطور خاص ندارد ولی میتوان به اواخر نابالغ مرحله چهارم شفیره گفت. فقط بالغ ها و پوره ها حرکت دارند.
جمعیت مگس سفید گلخانه ای در پاییز افزایش می یابد و معمولا از اواخر پاییز تا اواخر زمستان این افزایش ادامه می یابد. در فصل گرما به جایی میرسیم که چرخه کامل یک نسل آنها به 18 روز کاهش پیدا می کند.
تشخیص مگس سفید از سایر آفات بسیار آسان است; طول مگس های سفید بالغ، حدود 1 میلی متر است و با 4 بال غشایی که به وسیله یک موم پودری پوشانده شده است. مگس سفید گلخانه ای در مرحله چهارم نیمه بالغ یا مرحله شفیره چشم قرمز با اطمینان بالاتری قابل تشخیص هستند.
مگس سفید گلخانه ای
مگس های سفید گلخانه ای در مرحله شفیره دور خود رشته ای بلند مومی دارند. وقتی از کنار نگاه کنیم مگس سفید به صورت دایره ای و با کله پهن و تخت دیده می شود که رشته های مومی از کنار آنها روییده است.
مگس سفید های بالغ بطور یکپارچه سفید هستند و بالهای خود را در بالای بدنشان بطور موازی نگه می دارند.
مگس سفید توت فرنگی
هم پوره و هم بالغ مگس سفید توت فرنگی شبیه به مگس سفید گلخانه ای هستند ولی پوره های مگس سفید توت فرنگی رشته های مومی را که در مرحله شفیره در مگس سفید گلخانه ای می دیدیم را ندارند.
خطرات و آسیبها
مگس سفید توت فرنگی می تواند باعث انتقال ویروس ها شود و از این طریق موجب کاهش عملکرد گلخانه شود.
مگس سفید همچنین ممکن است بطور مستقیم از طریق مکیدن شیره برگها از رشد بوته توت فرنگی جلوگیری کند و باعث کم شدن شکر در میوه توت فرنگی می شود.
آنها همچنین هنگام تغذیه یک شیره یا شهد چسبناک از خود ترشح می کنند که سطح برگ را می پوشاند و باعث بروز قارچ دوده می شود.
مدیریت آفت مگس سفید
مدیریت هدفمند و موفق مگس سفید به یک برنامه تلفیقی نیاز دارد که تمرکز اصلیش بر پیشگیری باشد و تکیه اصلیش تا جایی که ممکن است بر مبارزه طبیعی و بیولوژیک باشد.
استفاده از حشره کش ها معمولا زمانی نیاز است که بوته های توت فرنگی رشد کرده اند و باید بوته های دوره بعد کاشته شوند یا مبارزه بیولوژیک با استفاده از حشره کشهای نا مناسب و غیر انتخابی مختل شوند و یا مگس های سفید بالغ از طریق زمینهای مجاور که میزبانان اصلی آنها در آنجا کشت می شوند به بوته های توت فرنگی حمله کنند. هنوز آستانه خسارتی برای مگس های سفید گلخانه ای تعیین نشده است اما حتی وجود یک جمعیت نسبتا کم که از بوته توت فرنگی تغذیه می کنند می تواند باعث کاهش عملکرد شود. از حشره کش ها هنگامی که شهد چسبناک روی گیاه مشاهده شد و در جمعیت متوسط تا زیاد مگس سفید می توان استفاده کرد. یا میتوانید در هر دو دوره برای کشت های تابستانه و پاییزه استفاده کنید. از حشره کش ها باید با احتیاط و حتما وقتی بررسی ها نشان داد استفاده کرد.
کنترل بیولوژیک
در بیشتر گیاهان میزبان، مگس سفید، بوسیله دشمن های طبیعی و زنبور های پارازیتویید کنترل می شود.
کنترل طبیعی
برای توت فرنگی هایی که در تابستان کشت می شوند، هرس و تمیز کردن شامل حذف برگ های خشک و پیر و آسیب دیده، رانر ها و ساقه های پوسیده در بهار به کاهش جمعیت نابالغ های باقی مانده از زمستان کمک می کند. قبل از برداشت محصولات میزبان مگس سفید در مزرعه های مجاور، در صورت امکان مگس سفید را کنترل کرده تا از ورود آنها به گلخانه توت فرنگی جلوگیری شود.
به حداقل رساندن گرد و غبار با آب پاشی و یا روغن کاری جاده های خاکی امکان کنترل طبیعی مگس سفید را بطور موثر فراهم می کند.
گلخانه هایی که کشت دوساله انجام می دهند و یا بوته را از سال قبل به هر طریقی نگه می دارند هم منبع آلودگی هستند. اگر در مجاور کشت گیاهان قدیمی قرار است بوته ای جدید کشت شوند باید بوته های قدیمی تحت درمان قرار گیرند. این امر در صورت مشاهده مگس سفید باید جدی تر انجام شود، بهتر است برای این کار هرس زودرس انجام شود. هنگام هرس مهم است که تمام پسماند های باقیمانده از هرس جمع آوری شوند و سپس دور انداخته شوند.
اگر در منطقه تجربه آلودگی شدید مشاهده شده باشد کشت دوساله و چند ساله از نظر اقتصادی بصرفه نیست.
روشهای قابل قبول ارگانیک
عوامل کنترل بیولوژیک را بهتر است بهمراه روش های طبیعی حفظ کنید و در عین حال از روغنهای ارگانیک و حشره کشهایی مثل azadirachtin (Neemix)، Isaria fumosorosea (PFR-97) و Beauveria bassiana (Botanigard) و صابون های حشره کش استفاده کنید. پاشیدن Encarsia Formosa در نقاط گرم در برابر جمعیت کم تا متوسط مگس سفید نیز برای روش ارگانیک قابل قبول است.
مانیتورینگ و مبارزه
دو روش برای مانیتورینگ مگس سفید گلخانه ای وجود دارد: استفاده از کارتهای زرد و شمارش روی برگها.
کارتهای زرد برای تشخیص آلودگی مگس سفید و تعیین میزان آلودگی نسبی مفید هستند، اما ممکن است تعداد مگس سفید با تعداد مگس سفید نابالغ برگ ارتباط نداشته باشد. بنابراین علاوه بر چک کردن کارتهای زرد، شاخ و برگهای توت فرنگی را نیز بررسی هفتگی کنید.
حتما در کناره های گلخانه کارت های زرد را قرار دهید تا مگس های سفید بالغ را هنگام حرکت در مزرعه توت فرنگی به تله بیندازید.
کارتهای زرد را بصورت عمودی درست در بالای بوته نصب کنید تعداد مگس سفید بالغ را در هر هفته بشمارید و یادداشت کنید، ضمنا در صورت لزوم کارتها را تعویض کنید.
با شمارش تعداد بالغ های در نیمه ردیفها در یک چهارم سطح مزرعه میتوان تعداد متوسط آنها را تعیین کرد. همچنین باید نسبتی پوره هایی که سیاه شده اند را حساب کرد که نشان دهنده خطر هستند.
وقتی مانیتورینگ نشان می دهد که تعداد مگس سفید بالغ به سرعت در حال افزایش است و پوره های روی برگ سیاه نیستند، برنامه حشره کش را میتوان شروع کرد. حشره کش ها (به استثنای ایمیداکلوپراید) ، روغن ها و صابون ها در مگس های سفید بالغ و مگس های سفید نابالغ بسیار موثر هستند اما در برابر تخم ها موثر نیستند. تعداد کمی از حشره کش ها در مرحله چهارم "مرحله شفیرگی" موثر هستند. سعی کنید برنامه های حشره کش را به زمانی برسانید که مانیتورینگ نشان می دهد بیشتر مگس ها ی سفید در مرحله بلوغ و مرحله اول ، دوم یا سوم هستند. اگر خطر این وجود دارد که بوته های کشت شده جدید از بوته های سال قبل و یا مزارع میزبان مجاور آلوده شوند، یک برنامه پیش گیرانه شامل ایمیداکلوپرید (Admire) یا همان کنفیدور را میتوان از طریق آبیاری به بوته ها داد.
پوشش کامل و مناسب حشره کش ها در هنگام سمپاشی در سطح زیرین برگ باید مورد توجه باشد و مقدار آب سمپاشی باید کمتر از مقدار آبی که برای کنه کش ها استفاده می شود باشد و در صورت امکان با سرعت کمتری سمپاشی شود.